Bloggur

Títt lív liggur í Guds hondum

Evni:

Virkin deyðshjálp Eutanasi Menniskjavirði Næstakærleiki Rættur til lív

Eg havi mangan møtt menniskjum, sum eru ólekiliga sjúk. Tey vita, at tað er ein líðing, sum bíðar teimum, antin likamlig ella sálarlig, ella eitt lív við sera avmarkaðum møguleikum.

Við jøvnum millumbilum hoyra vit um hesi ella teirra avvarðandi. Tey ynskja ikki at liva longur og søkja sær møguleikan at doyggja.

Í Danmark mælir etiska nevnd til ikki at loyva aktiva deyðshjálp, tó eru tað alt fleiri røddir, sum ynskja aktiva deyðshjálp ella eutanasi (sum er grikskt og merkir “góður deyði”) - “miskunnardráp”, sum tað eitur hjá okkum. Aktiv deyðshjálp legaliserar dráp eftir áheitan.

Sum er, eru nøkur lond í Europa, sum loyva hesum. Etiska ráðið í Danmark tekur støði í 1) at lívið hevur virði í sær sjálvum, 2) at menniskju ikki mugu drepa, og 3) at líðing eru kor.

Nógv menniskju tosa fyri aktivari deyðshjálp við hesi grundgeving: At um tú ert eitt satt medmenniskja, kanst tú ikki nokta at hjálpa einum við sterkari pínu ella ólekjandi sjúku at sleppa út úr hesum lívi. Gert tú tað, ert tú at kalla miskunnarleysur og manglar empati. Hesi meina, at Gud sum kærleiksfullur ikki ynskir, at nakar skal líða og onga vón kenna.

Ein kanning úr Hollandi vísir, at tað eru minni enn 5% av teimum, sum søkja aktiva deyðshjálp, sum gera tað vegna pínu. Hetta, hóast tað ofta er júst henda grundgevingin, sum verður nýtt í hesum sambandi.

Etiskir spurningar sum hesir eru verdir at steðga við. Hvat er eitt gott lív, og hvat er ein góður deyði? Hava vit sum kristin rætt til at avgera, nær vit skulu doyggja? Er tað í lagi at geva øðrum samábyrgd av at taka okkara lív? Í einum samfelagi, har møguleiki er fyri aktivari deyðshjálp, hvør skal so seta avmarkingar, og á hvat skulu hesar avmarkingar grundast? Kemur hugburðurin í samfelagnum at broytast viðvíkjandi teimum sjúku, teimum gomlu og teimum, sum liggja til byrðu? Kemur tað fíggjarliga eisini at hava ein leiklut, tá ið avgerðin um aktiva deyðshjálp skal takast? Er tað ein menniskjarættur at fáa ein góðan deyða?

Vit síggja skjótt, at talan er um tvær mótstríðandi lívsáskoðanir. Tann kristna og so henda, at menniskja skal hava eksistentiellan rætt til at velja og at avgera í egnum lívi.

Kristna lívsáskoðanin er, at Gud hevur skapað okkum og givið okkum lívið. Bíblian lærir heilt greitt, at mannalívið er friðhalgað, og at vit ikki mugu taka lív. Tað eru ikki umstøðurnar í lívinum, sum gevur lívinum virði. Eitt menniskja, sum er einsamt, sum hevur sterka pínu ella hevur myrkar tankar, hevur ikki minni virði. Eitt menniskja hevur heldur ikki minni virði, um viðkomandi liggur familju ella samfelagi til last av støðu síni. Okkara virði sum menniskju minkar heldur ikki, um vit liggja uttan vit og eru hjálparleys. Lívið hevur virði í sjálvum sær.

Sum kristin skulu vit hjálpa einum menniskja, sum liggur til tað síðsta, men tað er ikki tað sama sum at taka lívið av viðkomandi. At taka sær av slíkum er at vera til staðar og at geva linnandi viðgerð, sum tørvur er á, til deyðin er komin. Her er talan um umsorgan, kærleika og virðing. Bíblian biður okkum verða um tey veiku og teimum, sum tørvar hjálp.

Sum kristin siga vit nei til aktiva deyðshjálp, men vit siga ja til at hjálpa teimum veikastu. Jesus er deyður fyri øll menniskju, og tí skulu tæna okkara næsta, hvør hann so er.

Mín bøn er, at vit kunnu verða nakað fyri tey, sum ynskja at doyggja heldur enn at liva. Má tað verða so, at vit arbeiða fyri at byggja upp eitt samfelag, so hesi menniskju kunnu fáa hjálp til at liva heldur enn hjálp at doyggja. Og so, tá ið tíðin er komin, at fara út hesum heimi, at vit so kunnu linna og veita umsorgan til ein virðiligan deyða.

Asta Joensen

Bloggurin er eitt persónligt sjónarmið hjá tí, sum hevur skrivað, og hevur til endamáls at lýsa, bjóða av ella skapa orðaskifti um viðurskifti, sum onkusvegna hava við missión, kirkju og kristnilív at gera. Bloggurin er tí ikki neyðturviliga sjónarmið hjá Heimamissiónini og leiðslu hennara.

2015

2014

2013

Leita eftir evni